Sahara eclipse maart 2006
Een jaar geleden zat ik op een deinende boot midden in de oceaan om de hybride eclipse te kunnen waarnemen. Dit jaar bevond ik mij in de woestijn en op het schip der woestijn, de kameel. Ok, de eenbultige variant die bij ons drommedaris wordt genoemd.
Via de organisatie Adventure Alternative heb ik 2 weken geleefd in de woestijn van Niger (Afrika) zoals de Toeregs om aan het einde van de vakantie de eclipse te kunnen waarnemen. Natuurlijk waren er andere groepen en organisaties in deze omgeving voor de eclipse. Vrijwel allemaal reden die rond met 4x4 terrein wagens en grote vrachtwagens met water en tenten en ander kampeer materiaal. Naar mijn mening gebruikte men de natuurlijke hulpbronnen van Niger terwijl de locake bevolking amper te eten of te drinken had.
Met Adventure Alternative zijn we als gast naar de Sahara gegaan en hebben ons proberen aan te passen aan de levensstijl die men gewoon is in de ze woestijn. Dit is niet alleen eerlijker naar een land als Niger het is ook veel leuker en veel avontuurlijker. En dat werd bevestigd door de opmerkingen van andere eclipse reizigers die ik op de terugweg sprak.
Het was machtig mooi om onder de sterren te slapen. Het rondtrekken op een kameel was prachtig. Het is geweldig dat zo’n kameel al na een paar minuten doet wat je wilt. En op de 2de dag al kreeg ik m’n kameel in gallop.
Ons kampement was binnen 2 minuten opgebouwd dus er was veel tijd om van alles te zien en te ondernemen. Klauteren bij de giraf gravures, de hoogste zandduinen (300 meter) ter wereld beklimmen. Dwars over de tenere. Dwalen rondom de blue mountains, marmeren rotsen met een blauwe zweem die midden in het niets stonden.
We hebben luchtspiegelingen gezien en zaten in een zandstorm. We hebben locale nederzettingen bezocht en gekeken bij een schooltje en onze medicijnen achtergelaten bij het ziekenhuis van Bilma. Vanuit Adventure Alternative is het ziekenhuis inmiddels voorzien van een uitgebreidde voorraad medicijnen.
Natuurlijk was het soms ook afzien. Zo waren er in het geheel geen sanitaire voorzieningen en ook geen bomen om achter te zitten. En ons drinkwater kwam van de natuurlijke bronnen, zoals opborrellend water na wat graven in een droge rivierbedding. Het eten was gelimiteerd, brood werd gebakken in een zandoven. Gewoon deeg in het zand gooien met wat brandende takken en hootskool erop.
Bij tijden was de, onvrijwillige zand inname extreem hoog, via iedere lichaamsopening en porie. Zelfs, thuis, na 5 a 6 wasbeurten kwam er nog steeds zand overal vandaan. Het leek wel alsof het zo onder de huid was gekropen. En ik was compleet gezandstraald. Een gratis scrub behandeling zou je kunnen stellen.
Maar deze ontberingen gaven je ook een gevoel van rust en de mogelijkheid om te relativeren. Weg van de westerse stress kan je ineens weer genieten van simpele dingen zoals de mogelijkheid om, op dag 9, een paar kopjes water over je lijf te gieten. En van de speciale toerag maaltijd die werd geserveerd nadat een schaap z’n leven had gegeven om ons te voeden.
De toereg kleding bleek veel comfortabeler dan het eigen T-shirt, zonnehoed en sportschoenen. De locakle bevolking was er echter blij mee, dus heb ik een groot deel van m’n bagage achtergelaten.
We hebben ook eclipsebrilletjes uitgedeeld en informatie gegeven. Dit leverde steeds een echte volks oploop op. Helaas bleek in sommige dorpen, zoals in Fachi, dat men bang werd toen het overdag donker begon te worden. Men is toen naar binnen gevlucht en bleef daar de rest van de dag. Slechts enkele dapperen hebben durven kijken.
In onze, hele hechte en leuke, groep zaten veel ‘first-timers’ qua eclipse waarnemen. De meesten waren mee voor de woestijn ervaring en de eclipse werd gezien als een soort van bonus. Men vond mij een beetje gek dat ik bezig was met de sterren en het eclipse bulletin van Espenak bestudeerde. Wel vroegen ze mij om meer informatie en uiteindelijk heb ik samen met een paar anderen uit de groep uitleg geven over wat er te gebeuren stond. En ik was het die aftelde en de berekening deed en mocht aangegeven of waaar waar te nemen.
Na de eclipse heb ik de meningen van de ‘first timers’ gevraagd en op video opgenomen. Allemaal waren ze ondersteboven van het schouwspel wat je zeker eens in je leven moet hebben gezien. Een kort citaat: “… they’re magical… and you know…. You can’t explain it to anyone…” en “……… inside I was screaming and shouting…..”.
De nacht voor de eclipse werd ik om 2.00 uur wakker, keek omhoog en zag dat de sterren bijna weg waren. Ik kon toen niet weten of het mist of bewolking was maar veel geslapen heb ik toen niet meer. ‘s Ochtends bleek het mist te zijn.
Hoe kan dat nu, vraag je jezelf af. Dagenlang is het kristal helder met een brandende zon en 40 graden. Hoewel het niet te bewijzen valt ben ik ervan overtuigd dat het iets van doen heeft met de, voor deze omgeving, enorme hoeveelheid mensen die ook nog eens vrachtwagens vol met water dispenseren. Dat kan haast niet anders dan een wijziging van de locale weersomstandigheden te weeg brengen. Ondanks het feit dat de woestijn groot is en er geen andere groep in de directe omgeving zat.
Maar om 9 uur is de zon zichtbaar door de nevel. Soms lijkt het beter te worden en dan weer niet. De zon staat al op 40 graden. Ray en Dave zijn met een 4x4 wagen verderop gaan kijken of het daar beter is maar het hele gebied lijkt in de mist te liggen. Afwachten en hopen is het enige wat we kunnen doen. De spanning stijgt en we vragen ons af wat het zal worden. Het zal wellicht niet spectaculair zijn. Video en fototoestel staan gereed. We zitten op N 18o40.952 E 012o49.754, ruim 10 kilometer zuid west ten opzichte van Bilma.
Terwijl de zon langzaam verduisterd raakt verdwijnt de nevel ook langzaam. En als de verduistering totaal is dan is de mist zo goed als verdwenen. Pfft, we gaan toch nog een goede eclipse zien! De eclipse was wit-achtig, slechts enkel rode vlammen. De corona was elliptisch maar de streamers waren symetrisch. Protuburansen waren zichtbaar meteen na het 2de contact op 9 uur en vlak voor het 3de contact op 3 uur. Er was een temperatuur val van 36 graden tot 22 graden en de luchtdruk was 1019 mbar. De eclipse totaal tijd bedroeg 4 minuten en 2 seconden. Venus was duidelijk zichtbaar, mercurius nauwelijks.
Ik heb foto’s gemaakt met m’n 600 mm telelens. De resultaten zijn mooi. Tevens heb ik de video mee laten lopen. Voor mijn gevoel duurde deze eclipse lang. Hetgeen logisch was na al die kortdurende eclipsen hiervoor. Ik was wel de enige die bleef waarnemen tot na 4de contact.
Na de eclipse moesten we meteen terug naar Agadez. Natuurlijk hadden wij ook 4x4 terrein wagens bij ons. Anders zouden we nooit op tijd terug in Agadez geraken. De controles voor het speciale eclipse tax formulier waren er ineens niet meer. Wel moesten er enkele officials omgekocht worden om allemaal te kunnen vertrekken. Het waren tenslotte de laatste vluchten naar Parijs vanuit Agadez.
In Agadez hadden we nog tijd om naar de kamelen markt te gaan. Ik heb serieus overwogen om voor 300 euro een kameel aan te schaffen, en voor 40 euro een ezeltje erbij, en terug te lopen, maar heb uiteindelijk toch maar het vliegtuig terug genomen.
Mijn eerste gedachte toen ik bij de landing in Parijs uit het raampje keek: “Tjeemig de grond hier is groen” Zo snel ben je gewoon aan zand.
De sahara eclipse was een onvergetelijke ervaring met een prachtige eclipse.
Om Gavin, de reis organisator die z’n eerste eclipse zag, te citeren:
“ … I’ll go again… definatly!”
LN